قلعه عمارت و خانه مسکونی چند نسل از ایلخانان بختیاری بوده است که نویسندگان متعدد ایرانی و خارجی چون راولینسن، ایزابل برد بیشاپ، هنری رنه دالمانی، شونمان، ویلسون و غیره از آنها با تحسین یاد کرده اند.

  به گزارش دفتر امور فرهنگی و ارتباطات اداره کل میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری استان چهارمحال و بختیاری ؛تاریخ احداث شالوده و قسمت اصلی قلعه که در اصطلاح آن زمان معروف به ود دیوانخانه بوده و شامل اطاقها و اسکلت طبقه همکف بنای کنونی است به سال 1292 قمری می رسد. از آن پس تا سال 1325 قمری که آخرین لوحه تاریخدار این مجموعه نصب شده بتدریج قسمتهای دیگری شامل عمارات اندرونی، حیاتهای خلوت و سایر منضمات بر بنای اصلی افزوده شده و تزئینات داخلی، روکارها، نازک کاریها، و نماسازی های ساختمان مخصوصاً در عمارت سر در و بیرونی در چند مرحله بصورت های متنوع توسعه یافته و تکمیل شده است.

اسدالهی در ادامه گفت: علاوه بر ارزشهای کلی فرهنگی که ماهیت هر ساختمان ارزشمند قدیمی می‌باشد، وجوه امتیاز مجموعه ساختمانی قلعه دزک در اینهاست:

-تالار آئینه که از لحاظ احتوا بر نمونه های جامعه و متنوع هنر گره چینی و نقشبُری و شیشه نقاشی از آثار ممتاز هنر آئینه بندی است.چهار مجلس از نقاشی های دیواری این تالار بصورت شیشه نقاشی « دو پوسته عکس درهم » است که نمای کامل سه بعدی دارد و نمونه های مشابه آن بسیار کمیاب است.کارهای اصلی آئینه کاری زیر نظر استاد ابوالقاسم خواجوئی از برجسته ترین استادان آئینه بند قرن گذشته انجام گرفته کارهای طراحی، نقاشی، رنگ بندی و زرک اندازی همه اثر استادان بزرگ اصفهان است که غالباً در اصفهان طراحی و در محل اجرا و نصب شده است.

-تالار سفره خانه از لحاظ هنر گچ آرائی بخصوص رنگ اندازی ابری و قلمگیری و نیز ریسه سازیهای ستونی و قاب کتیبه های تسمه دار قابل توجه است.

-فرش تالار سفره خانه  یک تخته قالی عتیقه 50 متری است که در حدود نود سال قبل در بختیاری بافته شده است.این فرش از نظر قدمت و نقشه و بافت یکی از ارزنده ترین نمونه های فرش بختیاری می تواند باشد.تنها نمونه مشابه آن در جهان فرش بختیاری معروفی است بهمین قواره که در یکی از مجموعه های اختصاصی در آمریکا نگهداری می شود.

-درهای طاقها که برای هر مدخل بصورت مضاعف کفشکن دار تودرتو نصب شده همه از نوع مفتول کش زغره دار بر چوب گردوست با دستگیره های نیزه ای دو زبانه این درها از لحاظ ظرافت و پوشش کار و تنوع جوهر چوبهایی که در مغز نقش بکار رفته قابل توجه است.

-حجاری ها و سنگتراشی های متعدد و متنوع این مجموعه نیز قابل توجه است.ارزنده ترین آنها در دیواره حوض آبگیر وسیع و بسیار خوش طرح محوطه داخل قلعه و جوش ها و لاک ها و آبنماها و سرفواره ها همچنین سرستون ها و زیرستون ها و ساقها مشاهده می شود.کارهای سنگتراشی زیر نظراستاد حسن پهلوان که از حجاران معروف آن دوره است انجام گرفته است.

-از جالب توجه ترین آثار هنری در این مجموعه ساختمانی گره چینی های آجرکاشی است که با طرحهای متنوع در کتیبه ها، پشت بغل ها و فخری ها بکار رفته است.مخصوصاً دو کتیبه بزرگ و متقارن جبهه پاگرد راه پله های داخل محوطه از هر لحاظ ارزشمند است.پنجره ها و نورگیرهای کاشی تراش ها که یک در میان با طرحهای هندسی و ختائی در نهایت ظرافت شبکه سازی شده بسیار شایان توجه است.

انتهای پیام/